05 đặc điểm cơ bản của văn bản pháp luật

Văn bản pháp luật là văn bản do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành, theo trình tự, thủ tục và hình thức đã được quy định cụ thể. Văn bản pháp luật mang tính bắt buộc, thể hiện ý chí của nhà nước và đảm bảo tiêu chí đề ra.

Văn bản pháp luật có các đặc điểm cơ bản sau đây:

(i) Văn bản pháp luật do những chủ thể có thẩm quyền ban hành

Thẩm quyền ban hành của các chủ thể được quy định tại luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Các văn bản phải đảm bảo được ban hành đúng chủ thể đã được quy định trước đó, nếu văn bản được ban hành bởi chỉ thể không có quyền ban hành thì không có giá trị pháp lý.

(ii) Văn bản pháp luật có hình thức do pháp luật quy định

Mỗi một loại văn bản sẽ có hình thức, cách trình bày khác nhau nhưng văn bản phải đảm bảo được các yếu tố cấu thành chính gồm: tên gọi và hình thức đã được đặt ra với từng loại.

(iii) Văn bản pháp luật được ban hành theo trình tự, thủ tục nhất định

Tại luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật quy định trình tự, thủ tục cho từng loại văn bản là khác nhau, nhưng điểm chung là đều hướng đến việc tạo ra một văn bản có tính chuyên môn cao, đảm bảo các bước soạn thảo, kiểm tra, giám sát,…

(iv) Văn bản pháp luật chứa đựng ý chí của chủ thể

Văn bản thể hiện ý chí của chủ thể ban hành, ví dụ như: cấm, hạn chế, cho phép, bắt buộc hay những mệnh lệnh khác mà chủ thể là người có thẩm quyền muốn hướng tới.

(v) Văn bản pháp luật mang tính bắt buộc và được nhà nước đảm bảo thực hiện

Nhà nước có nhiều biện pháp để đảm bảo thực hiện như: tuyên truyền, giáo dục hoặc cưỡng chế. Đặt ra những chế tài để ý chí của chủ thể có thẩm quyền ban hành được phổ biến rộng rãi.