Các thắc mắc thường gặp về chia tài sản khi ly hôn năm 2023

Chia tài sản chung là một trong các vấn đề quan trọng nhất khi giải quyết ly hôn cho các cặp vợ chồng. Dưới đây là giải đáp đối với những thắc mắc thường gặp nhất về chia tài sản chung khi ly hôn:

1. Tài sản chung của vợ chồng sẽ được chia đôi khi ly hôn?

Khi ly hôn, vợ chồng có quyền tự thỏa thuận với nhau về toàn bộ các vấn đề trong đó có cả việc phân chia tài sản. Bởi vậy, tài sản chung khi ly hôn có thể được chia theo thỏa thuận.

Nếu không thỏa thuận được và một trong hai bên hoặc cả hai người có yêu cầu thì Tòa án sẽ giải quyết theo quy định của Luật Hôn nhân và gia đình bằng cách chia đôi nhưng tính đến các yếu tố:

– Hoàn cảnh của gia đình và vợ, chồng như tình trạng sức khỏe, khả năng lao động… Căn cứ vào tình hình thực tế, bên nào khó khăn hơn sau khi ly hôn sẽ được chia nhiều hơn…

– Công sức đóng góp của vợ, chồng vào việc tạo lập, duy trì và phát triển khối tài sản chung này. Bên có công sức nhiều hơn thì được chia nhiều hơn. Tuy nhiên, vợ, chồng ở nhà nội trợ vẫn được tính là lao động có thu nhập tương đương với người đi làm;

– Bảo vệ lợi ích chính đáng của mỗi bên trong sản xuất, kinh doanh và nghề nghiệp để các bên có điều kiện tiếp tục lao động tạo thu nhập. Dù vậy, việc bảo vệ này không được ảnh hưởng đến điều kiện sống tối thiểu của người còn lại;

– Lỗi của mỗi bên trong vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ chồng: Lỗi của một bên dẫn đến việc ly hôn của vợ chồng: Một trong hai người có hành vi bạo lực gia đình, không chung thủy…

Đặc biệt, khi phân chia tài sản chung vợ chồng, Tòa án phải xem xét đến quyền, lợi ích hợp pháp của vợ, con chưa thành niên, con đã thành niên nhưng mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động, tài sản để tự nuôi mình.

Như vậy: Có thể thấy không phải bất cứ khi nào ly hôn cũng phải chia đôi tài sản.

2. Sống chung với gia đình thì chia tài sản thế nào?

– Nếu tài sản của vợ chồng trong khối tài sản chung của gia đình không xác định được thì vợ được chia một phần trong khối tài sản chung của gia đình, căn cứ và công sức đóng góp của mình vào việc tạo lập, duy trì, phát triển khối tài sản chung cũng như vào đời sống chung của gia đình.

Việc chia một phần trong khối tài sản chung do vợ chồng thỏa thuận với gia đình; nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết.

– Nếu tài sản của vợ chồng trong khối tài sản chung của gia đình có thể xác định được theo phần thì khi ly hôn, phần tài sản của vợ chồng được trích ra từ khối tài sản chung đó để chia theo quy định tại Điều 59 Luật Hôn nhân và Gia đình.

3. Con cái có được chia tài sản khi cha mẹ ly hôn?

Theo quy định thì vợ chồng khi ly hôn có quyền tự thỏa thuận với nhau về toàn bộ các vấn đề liên quan trong đó có việc phân chia tài sản. Nếu không thỏa thuận được thì sẽ gửi yêu cầu nhờ Tòa án xem xét, quyết định.

Trong đó, nếu vợ chồng sống chung với gia đình mà ly hôn thì tài sản của vợ chồng được chia theo nguyên tắc:

– Không xác định được tài sản riêng của các thành viên trong gia đình thì vợ hoặc chồng được chia một phần trong khối tài sản chung của gia đình căn cứ công sức đóng góp vào việc tạo lập, duy trì, phát triển;

– Nếu có thể xác định được thì khi ly hôn, tách phần tài sản chung của vợ chồng ra khỏi khối tài sản chung của gia đình để chia theo nguyên tắc chia đôi đã nêu ở trên.

Như vậy, việc phân chia tài sản chung vợ chồng khi ly hôn chỉ phân chia phần tài sản của riêng vợ chồng mà không liên quan đến con cái.

4. Chia tài sản chung khi đã ly hôn rất nhiều năm như thế nào?

Khi ly hôn, ngoài yêu cầu giải quyết quan hệ hôn nhân, cấp dưỡng, con cái… vợ, chồng có thể yêu cầu Tòa án phân chia tài sản chung theo nguyên tắc:

“Vợ chồng khi ly hôn có quyền tự thỏa thuận với nhau về toàn bộ các vấn đề, trong đó có cả việc phân chia tài sản. Trường hợp vợ chồng không thỏa thuận được mà có yêu cầu thì Tòa án phải xem xét, quyết định việc áp dụng chế độ tài sản của vợ chồng theo thỏa thuận hay theo luật định”

Như vậy, việc chia tài sản chung vợ chồng có thể được giải quyết theo thỏa thuận của vợ, chồng hoặc do Tòa án quyết định. Hai vợ, chồng có thể yêu cầu phân chia tài sản ngay trong đơn ly hôn. Ngược lại, nếu trong đơn không đề cập đến vấn đề này thì tài sản đó vẫn thuộc sở hữu chung vợ chồng.

Do đó, dù đã ly hôn, nếu có yêu cầu hoặc tranh chấp về tài sản chung thì một trong hai bên hoặc cả hai bên đều có quyền yêu cầu Tòa án phân chia tài sản chung.

5. Có được vừa ly hôn vừa yêu cầu chia tài sản không?

Ly hôn là việc chấm dứt quan hệ vợ chồng theo bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật của Tòa án. Hiện nay, có 02 hình thức ly hôn là: Đơn phương và thuận tình. Trong đó:

– Ly hôn thuận tình: Là trường hợp cả hai vợ chồng cùng yêu cầu ly hôn, đã thỏa thuận được về việc chia tài sản, trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục con;

– Ly hôn đơn phương (Ly hôn theo yêu cầu của một bên): Là trường hợp vợ hoặc chồng yêu cầu ly hôn khi có căn cứ về việc vợ hoặc chồng có hành vi bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng khiến mục đích hôn nhân không đạt được.

Khi ly hôn thuận tình, hai vợ chồng đã thỏa thuận được về việc chấm dứt quan hệ hôn nhân, về việc chia tài sản chung vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân, về con cái…

Do đó, khi yêu cầu ly hôn thuận tình, hai vợ chồng có thể yêu cầu chia tài sản ngay trong đơn yêu cầu thuận tình ly hôn.

Với ly hôn đơn phương, vì không thỏa thuận được và do một trong hai vợ chồng gửi đến Tòa án nên đơn phương ly hôn sử dụng đơn khởi kiện. Trong đơn ly hôn đơn phương, vợ hoặc chồng cũng có thể yêu cầu Tòa án giải quyết vấn đề về chia tài sản chung vợ chồng.

Như vậy, dù là đơn phương ly hôn hay thuận tình ly hôn thì vợ chồng đều có thể vừa yêu cầu Tòa án giải quyết việc chấm dứt quan hệ hôn nhân vừa yêu cầu chia tài sản chung vợ chồng.

6. Có được bổ sung yêu cầu chia tài sản sau khi đã nộp đơn ly hôn?

Theo quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự thì khi tham gia tố tụng, đương sự có quyền giữ nguyên, thay đổi, bổ sung hoặc rút yêu cầu theo quy định.

Đồng thời, trong thủ tục hỏi đương sự, chủ tọa phiên tòa có thể hỏi đương sự về việc thay đổi, bổ sung, rút một phần hoặc toàn bộ yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn và yêu cầu phản tố của bị đơn.

Khi đó, Hội đồng xét xử sẽ chấp nhận yêu cầu nếu việc thay đổi, bổ sung yêu cầu của đương sự không vượt quá phạm vi yêu cầu khởi kiện, yêu cầu phản tố hoặc yêu cầu độc lập ban đầu.

Căn cứ quy định trên, có thể thấy, sau khi nộp đơn ly hôn, vợ chồng hoàn toàn có quyền bổ sung yêu cầu chia tài sản chung vợ chồng. Tuy nhiên, lưu ý thời điểm bổ sung phải trước khi mở phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ và hòa giải.

Đồng nghĩa với đó là nếu bổ sung yêu cầu chia tài sản chung vợ chồng sau thời điểm nêu trên sẽ không được Tòa án chấp nhận.