Áp dụng pháp luật tương tự là gì?

Áp dụng pháp luật tương tự là hoạt động giải quyết các vụ việc thực tế cụ thể của các chủ thể có thẩm quyền áp dụng pháp luật khi trong hệ thống pháp luật không có quy phạm pháp luật nào trực tiếp điều chỉnh vụ việc đó.

Trường hợp không thể áp dụng tương tự pháp luật theo quy định thì áp dụng các nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự, án lệ, lẽ công bằng.

Trong quá trình xây dựng pháp luật, các chủ thể có thẩm quyền thường cố gắng dự kiến đến mức tối đa các trường hợp điều kiện, hoàn cảnh có thể xảy ra trong cuộc sống để kịp thời điều chỉnh. Song trong thực tế vẫn có những vụ việc pháp lý xảy ra cần phải giải quyết nhưng lại không có quy phạm pháp luật nào trực tiếp điều chỉnh vụ việc đó.

Vì vậy, các chủ thể có thẩm quyền phải giải quyết bằng cách áp dụng pháp luật tương tự.

Vì sao phải áp dụng pháp luật tương tự?

Sở dĩ có tình trạng đó là vì những lý do sau:

– Do đời sống xã hội quá phức tạp mà khả năng nhận thức của con người chỉ có hạn nên không thể nhận thức được hết các trường hợp có thể xảy ra trong thực tế;

– Do các quan hệ xã hội phát triển quá nhanh, khi xây dựng pháp luật nó chưa xuất hiện nên các nhà làm luật không dự kiến việc điều chỉnh nó;

– Có trường hợp quan hệ đó chỉ là ngoại lệ nên không cần ban hành một văn bản riêng để điều chỉnh…