Phân biệt sinh sản vô tính và tái sinh các bộ phận cơ thể

1. Sinh sản vô tính ở động vật

a. Khái niệm

Sinh sản vô tính là kiểu sinh sản mà một cá thể sinh ra một hoặc nhiều cá thể mới giống hệt minh, không có sự kết hợp giữa tinh trùng và tế bào trứng.

b. Các hình thức sinh sản vô tính

– Phân đôi

+ Cơ thể mẹ tự co thắt tạo thành 2 phần giống nhau, mỗi phần sẽ phát triển thành một cá thể.

+ Sự phân đôi có thể theo chiều dọc, ngang hoặc nhiều chiều.

+ Đại diện: Động vật nguyên sinh, giun dẹp.

Ví dụ: Phân đôi ở trùng biến hình

– Nảy chồi

+ Một phần của cơ thể mẹ nguyên phân nhiều hơn các vùng lân cận và phát triển tạo thành cơ thể mới.

+ Cơ thể con có thể sống bám trên cơ thể mẹ hoặc sống tách độc lập.

+ Đại diện: Ruột khoang, bọt biển.

– Phân mảnh

+ Cơ thể mẹ tách thành nhiều phần nhỏ, mỗi phần phát triển thành cơ thể mới.

+ Đại diện: Bọt biển.

– Trinh sinh (trinh sản)

+ Hiện tượng giao tử cái không qua thụ tinh , nguyên phân nhiều lần phát triển thành cơ thể đơn bội (n).

+ Thường xen kẽ với sinh sản hữu tính.

+ Đại diện: Ong , rệp, kiến.

c. Ứng dụng của sinh sản vô tính

– Nuôi cấy mô sống

+ Trong môi trường có đủ chất dinh dưỡng, vô trùng và nhiệt độ thích hợp, giúp mô đó tồn tại và phát triển.

+ Ứng dụng: chữa trị bệnh nhân bị bỏng da, ghép thận.

– Nhân bản vô tính.

+ Chuyển nhân của một tế bào xôma (2n) vào một tế bào trứng đã lấy mất nhân, rồi kích thích tế bào trứng đó phát triển thành một phôi. Phôi này tiếp tục phát triển thành một cơ thể mới.

+ Ứng dụng: Trong y học: tạo ra các mô, các cơ quan mong muốn từ đó thay thế các mô, cơ quan bị bệnh, bị hỏng ở người bệnh.

+ Trong nông nghiệp: khắc phục nguy cơ tuyệt chủng ở một số loài động vật hoang dã.

2. Tái sinh các bộ phận cơ thể

– Trong sinh học, tái sinh hay tự tái tạo là quá trình đổi mới, phục hồi và tăng trưởng làm cho bộ gen, tế bào, sinh vật và hệ sinh thái trở nên có sức sống linh hoạt trước những biến động tự nhiên hoặc sự kiện gây xáo trộn hoặc thiệt hại.

– Mọi loài đều có khả năng tái sinh, từ vi khuẩn đến người.

– Tái sinh có thể hoàn thành trong đó mô mới giống như mô bị mất, hoặc không đầy đủ trong đó sau khi mô hoại tử xuất hiện xơ hóa.

– Ở cấp độ cơ bản nhất của nó, tái sinh được trung gian bởi các quá trình phân tử của quy định gen.

-Trên mức độ di truyền, sự tái sinh được điều chỉnh cơ bản bởi các quá trình tế bào vô tính. Tái sinh khác với sinh sản.

3. Phân biệt sinh sản vô tính và tái sinh các bộ phận cơ thể

– Sinh sản vô tính là kiểu sinh sản mà một cá thể sinh ra một hoặc nhiều cá thể mới giống hệt mình, không có sự kết hợp giữa tinh trùng và tế bào trứng.

– Tái sinh là hiện tượng động vật (trải qua phân bào nguyên nhiễm) mọc lại những phần cơ thể đã mất, mà không sinh ra cơ thể mới.