So sánh thừa kế theo di chúc và thừa kế theo pháp luật
Thừa kế theo di chúc là sự thể hiện ý chí, nguyện vọng của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết. Còn thừa kế theo pháp luật là thừa kế theo hàng thừa kế, điều kiện và trình tự thừa kế do pháp luật quy định.
Thừa kế theo di chúc và thừa kế theo pháp luật có những điểm giống nhau sau đây:
– Đều là sự chuyển dịch tài sản của người đã chết cho những người còn sống.
– Thời điểm mở thừa kế là thời điểm người có tài sản chết.
– Người thừa kế là cá nhân phải là người còn sống hoặc sinh ra và còn sống sau thời điểm mở thừa kế nhưng đã được hình thành thai trước khi người để lại di sản chết.
– Tất cả những người hưởng thừa kế đều có quyền từ chối nhận thừa kế theo quy định pháp luật.
Mặt khác, thừa kế theo di chúc và thừa kế theo pháp luật cũng có những điểm khác nhau cơ bản sau đây:
| Tiêu chí | Di chúc | Thừa kế theo pháp luật |
| Người thừa kế | – Người được chỉ định trong di chúc. – Cha, mẹ, vợ, chồng; Con chưa thành niên. – Con thành niên, không có khả năng lao động | Chia theo hàng thừa kế, gồm 03 hàng: – Hàng 01: Vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết; – Hàng 02: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại; – Hàng 03: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại. |
| Hình thức | – Di chúc bằng văn bản; – Di chúc miệng nếu không thể lập được bằng văn bản. | Người thừa kế làm văn bản thoả thuận/khai nhận phân chia di sản thừa kế tại Văn phòng/Phòng công chứng |
| Trường hợp hưởng thừa kế | Người để lại di sản viết di chúc để chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi người này chết | – Không có di chúc. – Di chúc không hợp pháp. – Người thừa kế theo di chúc chết trước/chết cùng thời điểm với người lập; nếu cơ quan, tổ chức là đối tượng được nhận di chúc thì không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế. – Người hưởng di sản theo di chúc không có quyền hưởng/từ chối nhận di sản thừa kế. – Phần di sản: Không được định đoạt trong di chúc; có liên quan đến phần di chúc không có hiệu lực; người được thừa kế theo di chúc nhưng không được hưởng, từ chối nhận, chết trước hoặc cùng thời điểm với người lập di chúc… |
