Sử dụng pháp luật là gì?

Sử dụng pháp luật là một hình thức thực hiện pháp luật, trong đó các chủ thể pháp luật thực hiện quyền chủ thể của mình (thực hiện những hành vi mà pháp luật cho phép).

Do hình thức thực hiện pháp luật này là việc sử dung các quyền năng pháp lý được pháp luật trao quyền, nên các chủ thể quan hệ pháp luật có quyền thực hiện hoặc không thực hiện các quyền của mình, pháp luật không bắt buộc các chủ thể phải thục hiện như hai hình thức tuân thủ pháp luật và chấp hành pháp luật.

Trong hình thức tuân thủ pháp luật và chấp hành pháp luật thể hiện nghĩa vụ phải thực hiện các quy phạm một cách thụ động hay tích cực thi trong hình thức thứ ba này chỉ thực hiện các quyền mà pháp luật ch phép. Hình thức này khác các hình thức trên ở chỗ chủ thể pháp luật có thể thực hiện hoặc không thực hiện các quyền chủ thể pháp luật có thể thực hiện hoặc không thực hiện các quyền chủ thể của mình được pháp luật quy định theo ý chí của mình, mà không buộc phải thực hiện.

Phân biệt sử dụng pháp luật và áp dụng pháp luật

(i) Chủ thể thực hiện

– Sử dụng pháp luật: Mọi chủ thể được pháp luật cho phép.

– Áp dụng pháp luật: Phải có sự tham gia của cơ quan Nhà nước hoặc người có thẩm quyền.

(ii) Trường hợp phát sinh

– Sử dụng pháp luật: Được quy định trong các văn bản quy phạm pháp luật.

– Áp dụng pháp luật:

+ Khi xảy ra tranh chấp về quyền và nghĩa vụ pháp lý giữa các bên tham gia vào quan hệ pháp luật mà các bên đó không tự giải quyết được. Có thể kể đến như những tranh chấp về quyền thừa kế, tranh chấp liên quan đến hợp đồng dân sự …

+ Khi cần áp dụng các biện pháp cưỡng chế nhà đối với chủ thể có hành vi vi phạm. Cụ thể như: Xử phạt người điều khiển phương tiện khi tham gia giao thông, người có hành vi sản xuất hàng giả …

+ Trong một số quan hệ pháp luật mà Nhà nước thấy cần thiết phải tham gia để kiểm tra, giám sát hoạt động của các bên tham gia quan hệ đó hoặc Nhà nước xác nhận tồn tại hay không tồn tại một số vụ việc, sự kiện thực tế.

+ Khi những quyền và nghĩa vụ pháp lý của chủ thể không mặc nhiên phát sinh hoặc chấm dứt nếu không có sự can thiệp của Nhà nước.

(iii) Bản chất

– Sử dụng pháp luật: Được thể hiện dưới hình thức “hành vi hành động” và “hành vi không hành động”.

– Áp dụng pháp luật: Các chủ thể lựa chọn xử sự những điều pháp lậut cho phép. Đó có thể là hành vi hành động hoặc hành vi không hành động tùy theo quy định pháp luật cho phép.

(iv) Hình thức thể hiện

– Sử dụng pháp luật: Các quy phạm pháp luật thể hiện quyền và tự do pháp lý của chủ thể.

– Áp dụng pháp luật: Văn bản áp dụng pháp luật.